การบรรยายธรรมในหัวข้อ “ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการเทศน์” โดย พระพรหมบัณฑิต (ป.อ. ปยุตฺโต) นี้ จัดขึ้นเพื่อปฐมนิเทศแก่ พระธรรมกถึก ที่เข้าร่วม โครงการฝึกอบรมหลักสูตรพระนักเทศน์ทุนเล่าเรียนหลวงรุ่นที่ 5 ณ วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็น “แผนที่” นำทาง ให้แก่ผู้เข้ารับการฝึกในเส้นทางสู่การเป็น นักเทศน์มืออาชีพ ที่ประสบความสำเร็จอย่างแท้จริง
- การบันทึกและรวบรวมข้อมูล: พระธรรมกถึก ต้อง ฝึกบันทึก สิ่งที่ดี มีค่า และน่าสนใจที่ได้รับฟังจากวิทยากรตลอดเวลา (จดไว้ดีกว่าจำ) เพื่อนำไปใช้เป็น วัตถุดิบในการเทศน์ ในอนาคต นี่คือหลักสำคัญของ การจัดการความรู้
- การฟังและการสังเกตลีลา: ผู้ที่ปรารถนาจะเป็น นักพูด หรือ นักเทศน์ที่ดี ต้อง ฟังมาก ดูมาก (Listen & Observe) เพื่อศึกษาและสังเกต ท่วงทำนอง ลีลา และ วิธีการนำเสนอ ของผู้ทรงคุณวุฒิ แม้จะเป็นเรื่องที่รู้แล้วก็ตาม เป้าหมายคือการทำ Internalization (ให้มันจมหายแล้วกลายเป็นของ ของเรา) ซึ่งเป็นกระบวนการดูดซับความรู้และเทคนิคมาเป็นทักษะส่วนตัว
- ความสำคัญของการฝึกอบรมแบบสถาบัน: การอบรมนี้เป็นไปตามหลักการของ สถาบันการศึกษา ที่สมบูรณ์ โดยอ้างอิงจากพระไตรปิฎก 2 ประโยค คือ อลัง กาตุง (สามารถเทศน์ได้ด้วยตัวเอง) และ อลัง สังวิทา ตุง (สามารถจัดให้ผู้อื่นมาเทศน์ได้) ซึ่งแสดงให้เห็นว่า วัดประยุรวงศ์ฯ เป็น ศูนย์กลางการฝึกอบรม ที่มีความเชี่ยวชาญและครบวงจร
- การปฏิบัติสำคัญกว่าความรู้เพียงอย่างเดียว: พระพรหมบัณฑิตใช้เรื่องเล่าของ นักยิงธนู ที่ยิงแม่นอยู่แล้ว แต่ไม่ต้องการฝึกเพื่อเน้นย้ำว่า ความรู้พื้นฐาน หรือพรสวรรค์ที่มีอยู่ไม่เพียงพอ หลักสูตรการฝึก และ ใบประกาศ คือการรับรองว่าบุคคลนั้นได้ผ่านกระบวนการ ฝึกฝน และ ขัดเกลา จนมี วินัย และ ความพร้อม ในทุกด้าน เพื่อเป็น พระนักเทศน์ ที่สมบูรณ์แบบและเป็นที่ยอมรับในสังคม
การบรรยายนี้เป็นปฐมนิเทศสำหรับ นักเทศน์ทุนเล่าเรียนหลวงรุ่นที่ 5 เน้นย้ำว่าการเป็น พระธรรมกถึกที่ดี ต้องอาศัยทั้ง ความรู้และการฝึกปฏิบัติ หลักสำคัญคือการ ฝึกบันทึก ฟังมาก ดูมาก เพื่อซึมซับ ลีลาการเทศน์ และนำไปสู่การ พัฒนาตนเอง (Internalization) ความสามารถเพียงอย่างเดียวไม่พอ ต้องผ่าน กระบวนการฝึกอบรม และได้รับการรับรองจาก สถาบัน เพื่อสร้างความพร้อมในการปฏิบัติศาสนกิจอย่างแท้จริง
