การบรรยายพิเศษเรื่อง “ธรรมะประยุกต์: ธรรมนาวาวัง” โดย พระพรหมบัณฑิต (กรรมการมหาเถรสมาคม) ในโครงการอบรมพระนักเทศน์ รุ่นที่ 30 เป็นการวิเคราะห์และถอดรหัสหลักปฏิบัติธรรมตามแนวทางพระราชทาน “ธรรมนาวาวัง” ของในหลวงรัชกาลที่ 10 เพื่อให้พระสงฆ์นำไปประยุกต์ใช้ในการเผยแผ่ธรรมะแก่เยาวชนและคนรุ่นใหม่
เนื้อหาสำคัญชี้ให้เห็นว่า “ธรรมนาวาวัง” คือนวัตกรรมการสอน กรรมฐาน ที่ผสมผสานหลัก มหาสติปัฏฐาน 4 (กาย เวทนา จิต ธรรม) เข้ากับ ขันธ์ 5 ได้อย่างลงตัว โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่ายและเข้าถึงคนทั่วไป จุดเด่นคือการใช้ สมถะ (เช่น การบริกรรมพุทโธ ธัมโม สังโฆ) เป็นฐานเพื่อเข้าสู่ วิปัสสนา ผ่านการพิจารณาธาตุ 4 และมรณสติ ท่านเจ้าคุณได้เชื่อมโยงให้เห็นว่าแนวทางนี้มีรากฐานมาจากพระไตรปิฎกและอรรถกถา โดยเฉพาะการดูสายเกิด-ดับของทุกข์ (อริยสัจ 4 / ปฏิจจสมุปบาท) และการ “รู้เท่าทันอารมณ์” ตามความเป็นจริง (ยถาภูตญาณทัศนะ) โดยไม่ปรุงแต่งหรือตัดสิน ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิด Mindfulness ที่เป็นสากล
การนำเสนอรูปแบบนี้ถือเป็น ธรรมะประยุกต์ ที่เป็นแพ็คเกจสำเร็จรูป เหมาะสำหรับการสอนที่ต้องการผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม ทั้งการฝึกสติ สัมปชัญญะ และปัญญา ช่วยให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงแก่นธรรมได้ง่ายขึ้น
สรุปตอนท้ายสั้นๆ:
ธรรมนาวาวังคือนวัตกรรมกรรมฐานที่ประยุกต์หลักสติปัฏฐาน 4 และขันธ์ 5 ให้เข้าใจง่ายสำหรับคนรุ่นใหม่
จุดเด่นคือการรู้เท่าทันอารมณ์ตามความเป็นจริงโดยไม่ตัดสิน ผสมผสานสมถะและวิปัสสนาอย่างลงตัว
เป็นธรรมะพระราชทานที่พระนักเทศน์ควรศึกษาเพื่อนำไปปรับใช้ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาให้เข้าถึงประชาชน
