พระธรรมเทศนาของ พระพรหมบัณฑิต (ศ.ดร. ประยูร ธมฺมจิตฺโต) ในหัวข้อ “สมองกล AI ถอดรหัสอย่างลึกซึ้ง เพื่อพัฒนาการศึกษาพระปริยัติธรรม” ได้กล่าวแสดงความชื่นชมและอนุโมทนาต่อผู้สำเร็จการอบรม ปริยัตินิเทศก์ ที่มีการนำเทคโนโลยี AI (ปัญญาประดิษฐ์) มาประยุกต์ใช้ในการสอน ซึ่งตอบโจทย์ของงาน การศึกษาพระปริยัติธรรม ยุคใหม่
วัตถุประสงค์หลักของการอบรม: เพื่อแก้ปัญหาหลักที่ว่าครูสอนธรรมะ (พระสงฆ์) มักขาดความรู้ด้าน จิตวิทยาพัฒนาการ และการใช้ สื่อการเรียนการสอน ที่ทันสมัยน่าสนใจ ท่านเสนอว่าเครื่องมือ สมองกล AI (เช่น ChatGPT, Gemini, DeepSeek) คือคำตอบที่ช่วยให้งาน ปริยัตินิเทศ มีประสิทธิภาพอย่างมีนัยสำคัญ
ท่านได้นำเสนอ กรอบการประกันคุณภาพการศึกษา ด้วยแนวคิด IPOI (Input-Process-Output-Impact) เพื่อให้พระสงฆ์สามารถใช้ AI พัฒนาการสอนได้อย่างเป็นระบบ:
- I – Input (ปัจจัยนำเข้า): AI ช่วยให้ครูบาอาจารย์ค้นหา องค์ความรู้ จาก พระไตรปิฎก และข้อมูลรอบด้าน ได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ เพื่อคัดเลือกเนื้อหาที่ ถูกต้อง เหมาะสมกับวุฒิภาวะของผู้เรียน (Right Knowledge, Right Time, Right People)
- P – Process (กระบวนการ): AI ช่วยสร้าง สื่อการเรียนการสอน ที่น่าสนใจและทันสมัย ทั้ง PowerPoint และวิดีโอ (Generative Content) ซึ่งทำให้กระบวนการสอนมีประสิทธิภาพและลดภาระครู
- I – Impact/AEO: ท่านเน้นย้ำถึง ความได้เปรียบโดยธรรมชาติ ของ โรงเรียนปริยัติธรรม ที่เหนือกว่าโรงเรียนสามัญ คือ การสอนคุณธรรม จริยธรรม ซึ่งเป็นวิชาเดียวที่ AI ไม่สามารถสอนได้ ต้องใช้ปฏิสัมพันธ์แบบ มนุษย์ต่อมนุษย์ [
- ทักษะที่ต้องพัฒนา: ผู้สอนต้องพัฒนาความรู้ใน 3 ภาษาหลัก คือ ภาษาบาลี (ใช้ AI ช่วยให้การเรียนง่ายขึ้น), ภาษาอังกฤษ (เพราะเป็นฐานข้อมูลหลักของ AI), และ AI Literacy (ทักษะในการสั่งการและควบคุม AI)
- O – Output (ผลผลิต): การใช้ AI จะนำไปสู่การผลิตชุดวิชาหรือ คู่มือการสอน ที่ได้มาตรฐาน สามารถ แชร์ออนไลน์ และแลกเปลี่ยนกันได้
ข้อสรุป คือ การนำ AI มาใช้จะทำให้การสอนของพระสงฆ์เป็น “พยัคฆ์ติดปีก” สามารถเป็น กัลยาณโร (คนที่ดีกว่า) คือเป็นคนดีด้วยตนเอง และชักชวนให้ผู้อื่นเป็นคนดีด้วยการใช้เครื่องมือที่ทันสมัยในการเผยแผ่ธรรมะ
พระพรหมบัณฑิตชี้ให้เห็นถึงการใช้ สมองกล AI ในการปฏิรูป การศึกษาพระปริยัติธรรม เพื่อแก้ไขปัญหาการสอนแบบเดิมและเสริมศักยภาพ ปริยัตินิเทศก์
การใช้ AI ช่วยพัฒนาการสอนในกรอบ IPOI (Input-Process-Output-Impact) ทั้งด้านเนื้อหา สื่อการสอน และการเรียนรู้ 3 ภาษา (บาลี อังกฤษ และ AI Literacy)
จุดแข็งของวัดคือการสอน คุณธรรม จริยธรรม ซึ่ง AI ทำไม่ได้ และการใช้ AI จะทำให้การสอนของพระมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น (พยัคฆ์ติดปีก)
